Over het depot

Het GAZO-depot is een bewaarplaats met een onderzoekersruimte waar in aangepaste gecontroleerde omstandigheden archeologische ensembles, archeologische artefacten of onderdelen van beschermd erfgoed uit het Vlaams Gewest worden bewaard en beheerd.

Erkend onroerenderfgoeddepot

Sinds 2021 is het GAZO-depot erkend door Vlaanderen als onroerenderfgoeddepot. Als erkend onroerenderfgoeddepot staat het GAZO-depot in voor het professioneel beheer en de ontsluiting van archeologische ensembles en onderdelen van beschermd onroerend erfgoed binnen het werkingsgebied. 

Het GAZO-depot maakt deel uit van het Vlaams Depotnetwerk.

Het Vlaams Depotnetwerk verenigt alle erkende onroerenderfgoeddepots en vormt een platform om het deponeringsproces te stroomlijnen en afgestemd advies te leveren over deponering, bewaring en selectie. 

Een overzicht van alle erkende onroerenderfgoeddepots in Vlaanderen is beschikbaar op de website van het Agentschap Onroerend Erfgoed.

Wat doen we?

In het GAZO-depot worden onroerend erfgoedobjecten, zoals bijvoorbeeld archeologische ensembles, archeologische artefacten of onderdelen van beschermd onroerend erfgoed kwalitatief en duurzaam bewaard.

Er is de mogelijkheid om zowel tijdelijk (bv. door verbouwingswerken of calamiteiten) als langdurig (bv. vondsten uit een opgraving waarbij de originele context werd vernietigd) vondsten in bewaring te geven. 

Voor het aanleveren van de vondsten moet er wel duidelijkheid bestaan over het eigendomsstatuut van het vondstenmateriaal.

Hoe doen we dat?

Het onroerend erfgoeddepot is aangepast voor langdurige opslag. In de ruimte wordt gewerkt volgens de principes van gescheiden opslag (per materiaalcategorie zoals bijvoorbeeld metaal, aardewerk, glas, beendermateriaal, enz…) met gecontroleerde bewaaromstandigheden.

Gecontroleerde bewaaromstandigheden worden zowel in de ruimte (geklimatiseerde opslagruimte) als in de opslagmethode (aangepaste verpakking) bereikt.

Op deze manier wordt er preventieve conservatie toegepast om zo de toestand van de onroerend erfgoedobjecten te stabiliseren en ze voor de toekomstige generaties te bewaren.

In dit filmpje kan je alvast bekijken hoe de vondsten van de opgraving van de Groenmarkt worden bewaard.

Het werkingsgebied

In eerste instantie is het GAZO-depot receptief voor onroerend erfgoedobjecten afkomstig uit het grondgebied van Sint-Truiden.

In tweede instantie staat het GAZO-depot open voor onroerend erfgoedobjecten uit Zuidwest-Limburg, meer bepaald de gemeenten: Alken, Borgloon, Gingelom, Heers, Kortessem en Wellen. Met deze gemeenten is er een samenwerkingsovereenkomst.

Aanvaardingsvoorwaarden

Het GAZO-depot neemt enkel onroerend erfgoed objecten, collecties of ensembles in bewaring als:

• deze afkomstig zijn van het grondgebied van Sint-Truiden en het werkingsgebied (de gemeenten Alken, Borgloon, Gingelom, Heers, Kortessem en Wellen);
• als het reglement aanvaardingsvoorwaarden opgesteld door het GAZO-depot nageleefd wordt;
• de specifieke bewaaromstandigheden die de onroerend erfgoed objecten, collecties of ensembles vragen, in het GAZO-depot kunnen worden gegarandeerd. Dit wordt bepaald door de depotbeheerder;
• de draagkracht van het depot in zake het volume, de bewaaromstandigheden en verantwoordelijkheid niet wordt overschreven.
• het archeologisch ensemble afkomstig is van een (vergund) archeologisch onderzoek;
• het archeologisch archief, nl: de vondsten en bijhorende documentatie, minimaal is uitgewerkt, beschreven is en vergezeld is van een standaard rapport conform de wetgeving.

Voor tijdelijke bewaring (geen eigendomsoverdracht):

• onroerend erfgoed objecten, collecties of ensembles in geval van nood (calamiteit) voor een vooraf afgesproken duur;
• kwetsbare artefacten of vondstcomplexen in afwachting van conservering, indien de eigenaar niet in de geschikte bewaringsomstandigheden kan voorzien en op voorwaarde dat conservering effectief voorzien is;
• onroerend erfgoed objecten, collecties of ensembles in afwachting van een herbestemming (transit).

Het reglement aanvaardingsvoorwaarden van het GAZO-depot kan je onderaan de pagina raadplegen. 

Eigendomsstatuut

Voor het aanleveren van onroerend erfgoedobjecten moet er duidelijkheid bestaan over het eigendomsstatuut. Er zijn twee mogelijkheden:

1. Eigendomsoverdracht aan het GAZO-depot:

De objecten worden zonder verdere voorwaarden geschonken aan de Stad Sint-Truiden. Deze schenkingsovereenkomst wordt schriftelijk bevestigd door de eigenaar,  goedgekeurd op de gemeenteraad en is onomkeerbaar. Indien wordt gekozen om de objecten aan de stad te schenken, worden geen dossier- en beheerskosten aangerekend aan de eigenaar. De verdere kwalitatieve bewaring, het beheer (inclusief eventuele selectie) en de ontsluiting zijn de verantwoordelijkheid van de het Onroerenderfgoeddepot GAZO van de stad Sint-Truiden.

Het GAZO-depot neemt enkel onroerend erfgoedobjecten afkomstig uit eigen grondgebied Sint-Truiden in eigendom. Indien de onroerend erfgoedobjecten uit grondgebied van de omliggende gemeenten uit het werkingsgebied komen, zal het GAZO-depot enkel optreden als beheerder.

2. Beheersoverdracht aan het GAZO-depot:

De objecten blijven eigendom van de eigenaar, maar de bewaring en het beheer ervan wordt overgedragen aan de Stad Sint-Truiden. Er wordt een beheersovereenkomst opgesteld tussen de eigenaar en de stad Sint-Truiden waarin de rechten en plichten van beide partijen, alsook de duur van de beheersopdracht en een jaarlijkse beheersvergoeding te voldoen door de eigenaar duidelijk worden omschreven. Deze beheersovereenkomst wordt goedgekeurd op de gemeenteraad. Indien een kwalitatieve bewaring of beheer en ontsluiting conservatie en/of restauratie van vondstenmateriaal vereisen, zal de kostprijs integraal worden doorgerekend aan de eigenaar.

Indien de eigenaar een particulier is, dient de betreffende gemeente of stad eigenaar te worden van de objecten. Vervolgens wordt er een beheersovereenkomst met de betreffende gemeente of stad uit het werkingsgebied opgesteld.

Aanvragen kunnen via mail verstuurd worden naar info.gazodepot@sint-truiden.be